| Wyszczególnienie | |
|---|---|
|
BAT (Best Available Techniques) |
Najlepsze dostępne techniki, dokument formułujący wnioski dotyczące najlepszych dostępnych technik dla instalacji nim objętych, a także wskazujący poziomy emisji powiązane z najlepszymi dostępnymi technikami |
| BDO | Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami; system informatyczny służący do ewidencjonowania i monitorowania odpadów w Polsce |
| Biomasa | Materiał energetyczny powstały z materii organicznej, takiej jak odpady i pozostałości roślinne i zwierzęce |
| BHP | Bezpieczeństwo i higiena pracy |
|
CAPEX (Capital expenditures) |
Nakłady inwestycyjne na rzeczowe aktywa trwałe, wartości niematerialne i prawo do korzystania ze składnika aktywów |
| CO2 | Dwutlenek węgla |
| Compliance | Zapewnianie zgodności działalności organizacji z obowiązującymi przepisami oraz regulacjami wewnętrznymi |
|
CSR (Corporate Social Responsibility) |
Społeczna odpowiedzialność biznesu. Odpowiedzialność organizacji za wpływ jej decyzji i działań na społeczeństwo i środowisko, zapewniana przez przejrzyste i etyczne postępowanie, które: przyczynia się do zrównoważonego rozwoju, w tym dobrobytu i zdrowia społeczeństwa, uwzględnia oczekiwania interesariuszy, jest zgodne z obowiązującym prawem i spójne z międzynarodowymi normami postępowania, jest zintegrowane z działaniami organizacji i praktykowane w jej relacjach |
| EBI | Elektroniczna Baza Informacji – system, którego operatorem jest Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie, służący do przekazywania przez emitentów informacji bieżących i okresowych |
| ERM | Zintegrowany system zarządzania ryzykiem |
| ESG | Zestaw zagadnień związanych ze zrównoważonym rozwojem w działalności gospodarczej. Skrótowiec ESG odnosi się do trzech podstawowych filarów zrównoważonego rozwoju: środowiska (E – Environment), społeczeństwa (S – Society) i ładu zarządczego (G – Governance). Zagadnienia ESG są obecnie podstawowym punktem odniesienia dla raportowania niefinansowego przedsiębiorstw |
| ESPI | Elektroniczny System Przekazywania Informacji – system informatyczny, którego operatorem jest Komisja Nadzoru Finansowego, umożliwiający przekazywanie przez spółki publiczne do wiadomości publicznej informacji wskazanych w przepisach powszechnie wiążącego prawa (ustawa o ofercie publicznej, ustawa o obrocie instrumentami finansowymi) |
| ESRS | Europejskie Standardy Raportowania Zrównoważonego Rozwoju; zestaw standardów mających na celu ujednolicenie sposobu, w jaki przedsiębiorstwa objęte dyrektywą CSRD będą raportować swoje działania w obszarze środowiskowym, społecznym oraz związanym z ładem korporacyjnym. Celem ESRS jest zwiększenie transparentności i porównywalności danych dotyczących zrównoważonego rozwoju |
|
EUA (EU Emission Allowance) |
Uprawnienie do emisji w ramach Europejskiego Systemu Handlu Emisjami |
| Protokół GHG | Zapewnia standardy, wytyczne, narzędzia i szkolenia dla firm oraz rządów w zakresie pomiaru i zarządzania emisjami gazów cieplarnianych (GHG). GHG Protocol określa ramy dla inwentaryzacji emisji, umożliwiając organizacjom identyfikację głównych źródeł emisji w ich działalności, monitorowanie postępów w redukcji emisji oraz raportowanie w sposób transparentny |
| Gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ) | Koncepcja, zgodnie z którą produkty, materiały oraz surowce pozostają w gospodarce tak długo, jak to możliwe, a odpady, jeżeli już powstaną, są traktowane jako surowce wtórne |
| Interesariusz | Osoba lub grupa osób zainteresowana decyzjami lub działaniami organizacji. Interesariusz to każdy, kto wpływa na organizację i każdy, na kogo ona wpływa |
| IOS | Instalacja odsiarczania spalin oraz redukcji metali ciężkich |
| IPCC | Międzyrządowy Zespół do spraw Zmian Klimatu (ang. Intergovernmental Panel on Climate Change) |
|
IT (Information Technology) |
Technika informatyczna. Sprzęt komputerowy oraz oprogramowanie, a także narzędzia i inne techniki związane ze zbieraniem, przetwarzaniem, przesyłaniem, przechowywaniem, zabezpieczaniem i prezentowaniem informacji |
| KOBiZE | Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami, który administruje systemem handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych i prowadzi Krajową bazę danych |
| KPEiK | Krajowy Plan w dziedzinie Klimatu i Energii |
| Kogeneracja | Proces technologiczny jednoczesnego wytwarzania energii elektrycznej i użytkowej energii cieplnej w elektrociepłowni |
| KZR | Kryteria Zrównoważonego Rozwoju |
| System KZR INiG | globalny system certyfikacji, którego właścicielem jest Instytut Nafty i Gazu – PIB; system KZR służy do certyfikacji zrównoważonej produkcji biopaliw, biopłynów i surowców, a jego celem jest dostarczanie rozwiązań zapewniających produkcję energii odnawialnej zgodnie z kryteriami zrównoważonego rozwoju |
| KZR | Księga Systemu Kryteriów Zrównoważonego Rozwoju |
| LWB | Lubelski Węgiel Bogdanka |
| Łańcuch dostaw | Sekwencja działań lub stron dostarczających produkty lub usługi dla organizacji |
| Łańcuch wartości | Sekwencja działań podejmowanych przez firmę, aby opracować, wytworzyć, sprzedać i dostarczyć produkt lub usługę, a następnie świadczyć usługi posprzedażowe |
| Mobbing | Prześladowanie, uporczywe nękanie i zastraszanie, stosowanie przemocy psychicznej wobec podwładnego lub współpracownika w miejscu pracy |
| MWh | Megawatogodzina (1 GWh = 1000 MWh) |
| MWt | Megawat mocy cieplnej |
| NOx | Tlenki azotu |
|
Opex (Operating expenditures) |
Wydatki operacyjne jako koszty ponoszone w celu utrzymania swojej działalności gospodarczej |
| OZE | Odnawialne źródła energii |
| Porozumienie paryskie | Plan działań wieńczący 21 Konferencję Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu w Paryżu, którego głównym celem jest utrzymanie wzrostu średniej temperatury na świecie na poziomie znacznie poniżej 2°C, a docelowo 1,5 °C względem epoki przedprzemysłowej |
| Prosument | Osoba, która wytwarza energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby za pomocą mikroinstalacji, a jednocześnie może ją magazynować i przekazywać nadwyżkę do sieci energetycznej |
| PV | Fotowoltaika |
| Rada Pracowników | Organ reprezentacji pracowniczej ustanowiony przez Ustawę z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz.U. 2006 nr 79 poz. 550). Rady Pracowników powinny być tworzone u pracodawców, którzy prowadzą działalność gospodarczą i zatrudniają co najmniej 50 pracowników. Obowiązek ten nie dotyczy m.in. pracodawców objętych zakresem ustawy, którzy do 24 maja 2006 r. zawarli z przedstawicielami pracowników porozumienie gwarantujące warunki informowania i konsultowania na poziomie przynajmniej równym zapisanemu w ustawie |
|
RFI (Request For Information) |
Zapytanie o informacje – postępowanie ułatwiające rozpoznanie aktualnego stanu ofert rynkowych w rozpatrywanym zakresie |
|
RFP (Request For Proposal) |
Zapytanie o propozycje – formalne zapytanie skierowane do dostawców w celu uzyskania informacji na temat ich produktów, usług lub rozwiązań, a także dotyczące warunków i cen oferowanych przez nich |
|
SAIDI (System Average Interruption Duration Index) |
Wskaźnik przeciętnego systemowego czasu trwania przerwy długiej i bardzo długiej (wyrażany w minutach na klienta) |
|
SAIFI (System Average Interruption Frequency Index) |
Wskaźnik przeciętnej systemowej częstości przerw długich i bardzo długich w dostawie energii (wyrażany w liczbie przerw na klienta) |
| Scenariusz WAM | scenariusz aktywnej transformacji (ang. with additional measures) dążący do realizacji założeń i celów Pakietu Fit for 55; przewiduje wdrażanie nowych instrumentów polityki klimatyczno – energetycznej w stosunku do dotychczasowych rozwiązań, celem przyspieszenia rozwoju i konkurencyjności oraz dążenia do neutralności klimatycznej |
|
SCR (Selective Catalytic Reduction) |
Instalacja katalitycznego odazotowania spalin. Zasadą jej działania jest redukcja tlenków azotu do azotu atmosferycznego na powierzchni katalizatora, odbywająca się z wykorzystaniem substancji zawierającej amoniak |
|
SMR (Small Modular Reactors) |
Małe modułowe reaktory jądrowe o mocy nie większej niż 300 MW. SMR mogą występować w różnych konfiguracjach technologicznych, w tym jako reaktory lekkowodne czy wysokotemperaturowe, oferując adaptację do szerokiego spektrum zastosowań – od produkcji energii elektrycznej i cieplnej po zaawansowane procesy przemysłowe, jak produkcja wodoru czy odsalanie wody. Ich kompaktowa budowa sprawia, że są odpowiednie do instalacji w różnorodnych lokalizacjach, nawet tam, gdzie infrastruktura energetyczna jest ograniczona. |
| SO2 | Dwutlenek siarki |
| Taksonomia UE | Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje |
|
TCFD (Task Force on Climate Related Financial Disclosures) |
Inicjatywa mająca na celu promowanie transparentności w ujawnianiu przez przedsiębiorstwa informacji finansowych związanych ze zmianami klimatycznymi, w celu lepszego zrozumienia ryzyka finansowego wynikającego z tych zmian. TCFD rekomenduje ujawnianie informacji w czterech kluczowych obszarach: nadzór korporacyjny, strategia, zarządzanie ryzykiem oraz wskaźniki i cele |
| Towarowa Giełda Energii (TGE) | Jedyna licencjonowana giełda towarowa w Polsce, która od 2015 r. służy do obrotu energią elektryczną, gazem ziemnym, uprawnieniami do emisji CO2 oraz prawami majątkowymi związanymi z OZE, kogeneracją i efektywnością energetyczną |
| UPS | Uboczne produkty spalania; substancje mineralne powstające w wyniku spalania węgla kamiennego, brunatnego i biomasy w elektrowniach i elektrociepłowniach |
| URE | Urząd Regulacji Energetyki |
| UODO | Urząd Ochrony Danych Osobowych |
| UOKiK | Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów |
| Wytyczne ONZ | Dokument Ramowy ONZ, który stanowi jedno z kluczowych narzędzi dotyczących przestrzegania praw człowieka w codziennej praktyce prowadzenia działalności gospodarczej i pomagający realizować strategię z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu |
| Zakres 1 (scope 1) | Emisje bezpośrednie CO2 powstałe w wyniku spalania paliw w źródłach stacjonarnych bądź mobilnych będących własnością firmy bądź przez nią nadzorowanych, emisji powstałych w wyniku zachodzących procesów technologicznych czy ulatniających się czynników chłodniczych |
| Zakres 2 (scope 2) | Pośrednie energetyczne emisje CO2 powstałe w wyniku zużywania zakupionej lub dostarczonej z zewnątrz energii elektrycznej, cieplnej, pary technologicznej, chłodu |
| Zakres 3 (scope 3) | Inne pośrednie emisje CO2 powstałe w całym łańcuchu wartości firmy, np. w wyniku wytworzenia surowców lub półproduktów, zagospodarowania odpadów, transportu surowców oraz produktów, podróży służbowych pracowników czy użytkowania produktów przez końcowych użytkowników |
| Zrównoważony rozwój | Rozwój umożliwiający zaspokojenie potrzeb obecnego pokolenia bez zmniejszania szans na zaspokojenie potrzeb przyszłych pokoleń, uwzględniający oczekiwania otoczenia oraz wyzwania społeczne, środowiskowe i ekonomiczne. Pozwala na trwałe zwiększanie wartości organizacji oraz racjonalne zarządzanie zasobami |
| ZUZP (Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy) |
Porozumienie pomiędzy pracodawcą a związkami zawodowymi, które określa m.in. obowiązki pracodawcy wobec pracowników oraz gwarantowane uprawnienia pracownicze |
Słownik pojęć i skrótów
